Sendikalar, işçi ve işverenlerin ortak ekonomik ve sosyal çıkarlarını korumak ve geliştirmek amacıyla oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır. Türk hukukunda sendikalar, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile düzenlenmiştir.
Sendikaların Kuruluşu
Bir sendikanın kurulabilmesi için, aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekir:
İşçi veya işveren olmak
Fiil ehliyetine sahip olmak
Fiilen çalışıyor olmak
Türk vatandaşı olmak
Türkçe okuma ve yazma bilmek
Belirli suçlardan hüküm giymemiş olmak
Sendikalar, en az 7 işçi veya işveren tarafından kurulabilir. Sendikanın kuruluşunda, aşağıdaki belgeler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına verilir:
Tüzüğün bir örneği
Kurucuların listesi
Kurucuların imzaları
Sendikanın tüzüğü, kuruluş amacını, organlarını, organların görev ve yetkilerini, çalışma usullerini, mali yapısını ve diğer hususları düzenler.
Sendikaların Organları
Sendikaların zorunlu organları şunlardır:
Genel kurul
Yönetim kurulu
Denetleme kurulu
Disiplin kurulu
Genel kurul, sendikanın en yetkili organıdır. Genel kurul, sendikanın tüm üyelerinin katılımıyla en az yılda bir kez toplanır. Genel kurulun görev ve yetkileri şunlardır:
Sendikanın tüzük ve programını değiştirmek
Sendikanın yönetim ve denetim organlarını seçmek
Sendikanın yıllık faaliyet raporunu ve mali tablolarını incelemek ve karara bağlamak
Sendikanın feshi kararını vermek
Yönetim kurulu, sendikanın yönetim organıdır. Yönetim kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
Sendikanın genel kurulunu toplantıya çağırmak
Sendikanın tüzük ve programını uygulamak
Sendikanın mali işlerini yürütmek
Sendikanın tüzel kişiliğini temsil etmek
Denetim kurulu, sendikanın denetim organıdır. Denetim kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
Sendikanın hesaplarını denetlemek
Genel kurula denetim raporu sunmak
Disiplin kurulu, sendikanın disiplin organıdır. Disiplin kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
Sendika tüzüğüne aykırı davranan üyeleri disipline sevk etmek
Disiplin cezaları vermek
Sendikaların Unsurları
Sendikaların unsurları şunlardır:
Ortak Amaç Unsuru
Serbest Kuruluş İlkesi
Bağımsızlık
Özel Hukuk Tüzel Kişisi Olmak
Cumhuriyetin Temel Niteliklerine ve Demokratik Esaslara Uygun Olmak
Sendikaların Sona Ermesi
Sendikalar, aşağıdaki nedenlerle sona erebilir:
Kendiliğinden Sona Erme:
Acze düşme: Tüzel kişinin borçlarını ödeyemeyecek duruma gelmesi, acze düşme olarak tanımlanır. Tüzel kişi acze düştüğü takdirde, tüzel kişilik kendiliğinden sona erer.
Yönetim kurulunun oluşturulamaması: Tüzel kişinin tüzüğünde belirtilen organlarını oluşturamaması halinde, tüzel kişilik kendiliğinden sona erer.
Üst üste iki olağan genel kurul toplantısının yapılamaması: Tüzel kişinin gerekli sayıda üyenin katılımıyla üst üste iki olağan genel kurul toplantısının yapılamaması halinde, tüzel kişilik kendiliğinden sona erer.
Tüm üyelerinin kaybetmesi: Sendikaların tüzel kişiliği, tüm üyelerini kaybetmesi halinde de kendiliğinden sona erer.
Genel Kurul Kararı ile Fesih:
Fesih kararının alınabilmesi için, genel kurul üyelerinin en az 2/3'ünün toplantıda hazır bulunması şarttır. İlk toplantıda 2/3 çoğunluk sağlanamazsa, üyeler en geç 15 gün sonraya tekrar toplantıya çağrılır. Bu toplantıya katılanların sayısı, üye veya delege tam sayısının 1/3'ünden az olmamalıdır. Ancak bu halde feshe ilişkin karar, üye veya delege tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır.
Mahkeme Kararı ile Kapatma:
Sendika ve konfederasyonlar mahkeme kararı ile kapatılabilir. Bu kuruluşları kapatmaya görevli mahkeme iş mahkemeleridir. Sendika ve konfederasyonların kapatılmasına idari bir organ karar veremez.
Sendikaların sona ermesi halinde, sendikanın mal varlığı, sendikanın amaçlarına uygun bir şekilde kullanılmak üzere, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına devredilir.
Comments